گوش عضو شنوایی و حفظ تعادل بدن است مراقبت از عضو شنوایی از سنین کودکی، اهمیت زیادی دارد.
معاینات ادواری قدرت شنوایی در دانش‌آموزان، بسیار مهم است و از افت تحصیلی جلوگیری می‌کند.
هر گونه درد گوش و یا ترشح چرکی از آن را به پزشک ارجاع دهید. عدم درمان و یا در مان ناقص عفونتهای گوش میانی خصوصاً در اطفال، ممکنست منجر به بروز مننژیت (عفونت مغزی) و یا کاهش شنوایی دائمی شود.
برای پاک کردن گوش از گوش پاک کن‌های استاندارد استفاده نمایید. قبل از استفاده از گوش پاک کن از محکم بودن پنبه نوک آن اطمینان حاصل کنید. استفاده از وسایل تیز و زبر برای پاک کردن گوش سبب آسیب به مخاط مجرا و بروز خونریزی و عفونت می‌شود.
در صورت ورود اجسام خارجی در گوش، اول سعی نمایید با قرار دادن گوش به سمت پایین و تکان دادن آرام سر و لاله گوش آن را خارج نمایید. در صورتی که با این اقدامات موفقیت حاصل نگردید از سایر اقدامات و دست گاری جداً خودداری نمایید. زیرا ممکنست سبب آسیب به پرده گوش و یا بدتر شدن وضعیت شود. در این حالت باید سریعاً به پزشک مراجعه نمود.
جهت تسکین گوش درد، هرگز از دود سیگار و یا مواد مخدر استفاده ننمایید.
رعایت بهداشت فردی شامل بهداشت پوست، مو و ناخن، بهداشت البسه و لوازم شخصی از قبیل حوله، مسواک، لوازم استحمام، لوزام خواب مانند ملحفه، بالش و...، در پیشگیری از بسیاری بیماری ها حائز اهمیت فراوان است.
رعایت بهداشت دست و پا، شستن مرتب آنها با صابون و ضدعفونی کننده ها، کوتاه بودن ناخن ها، رعایت بهداشت چشم از طریق شست شوی صورت با آب تمیز و صابون به طور مرتب و روزانه حداقل یک بار، عدم استفاده از حوله دیگران و بستن چشم در برابر آفتاب و گرد و خاک شدید، بسیار حائز اهمیت است. بهداشت گوش از طریق تمیز نگه داشتن گوش، خشک کردن گوش ها پس از مرطوب شدن در اثر استحمام یا فرو رفتن سر در آب باید مورد توجه قرار گیرد. بهداشت دهان و دندان باشست شوی مرتب با مسواک و خمیردندان، یا در صورت عدم دسترسی به خمیردندان، با آب نمک، توجه به هرگونه زخم در دهان و عدم استفاده از مواد غذایی سخت، خیلی داغ یا خیلی سرد، امکان پذیر است.
گوش عضو شنوائی است و علاوه بر حس شنیدن , حس تعادل بدن نیز به وسیله قسمتهای گوش داخلی صورت می پذیرد
بیماریهای گوش نه تنها در شنیدن , اختلال بوجود می آورد بلکه بیماریهای روانی و جسمی شدیدی را باعث می شود.گاهی جسم خارجی در گوش داخل می شود که برای بیرون آوردن آن باید به طبیب متخصص مراجعه نمود
ترشحات گوش اگر چنانچه بیش از اندازه جمع شده باشد باید توسط پزشک با شستشو خارج شود
پیشگیری از بیماریهای گوش در بسیاری موارد با حفظ رعایت بهداشت میسراست در هنگام گوش درد و یا خارش گوش یا اگر برای شنیدن تلویزیون یا صحبت دیگران دچار مشکل هستید به پزشک مراجعه کنید
▪ برای پاک کردن داخل گوش فقط از گوش پاک کن استفاده کنید
▪ از اجسام متفرقه مانند سنجاق برای تمیز کردن گوش استفاده نکنید
▪ پرده گوش تحمل میزان مشخصی صدا را دارد . هیچگاه در گوش دیگران فریاد نزنید
▪ باید گوش را از گرما و باد و چیزهای بیگانه غیرطبیعی و زیان آور، نگه داشت و نگذاشت آب و جانوران بدان راه یابند، چرک را نیز باید زدود
▪ گوش عضو حسی بسیار پیچیده ای است که عهده دار دو نوع فعالیت شنوایی و حفظ تعادل است. قسمت اعظم این عضو در استخوان گیجگاهی جای دارد.
● ساختمان گوش:
۱) گوش بیرونی یا خارجی:
که خود شامل لاله گوش و مجرای شنوایی است. لاله گوش جمع آوری امواج صوتی، هدایت آنها به مجرای شنوایی و تشخیص جهت آنها را بر عهده داشته و مجرای شنوایی لوله ای به طول ۳-۲ سانتی متر است که ارتعاشات صوتی از طریق آن به پرده صماخ که در انتهای آن قرار دارد می رسند.
از نظر کالبد شناسی گوش شامل سه قسمت زیرمی باشد:
۲) گوش میانی:
این قسمت از گوش، محفظه ای است استخوانی که بوسیله دو دریچه بیضی و گرد از گوش داخلی، وبوسیله پرده صماخ از گوش خارجی جدا می شود و نیز از طریق مجرایی بنام شیپور اوستاش به حلق مرتبط است. (شیپور اوستاش فشار دوطرف پرده صماخ را متعادل می سازد)
گوش میانی ضمن عمل انتقال صوت، عمل تخفیف دهنده ارتعاشات شدید صوتی را نیز انجام می دهد. اما هر گاه شدت صوت از حد معینی تجاوز کند گوش داخلی صدمه خواهد دید.
۳) گوش داخلی:
گوش داخلی به علت داشتن پیچ و خم هایش به لابیرنت موسوم شده و عمل آن از نظر شنوایی این است که ارتعاشات صوتی را به یاخته های شنوایی برساند و آنها را به تکانه های عصبی تبدیل کند.
گوش داخلی شامل ۳ بخش دهلیز، مجاری نیمدایره و حلزون می باشد. دهلیز و مجاری نیمدایره مخصوص عمل تعادل و حلزون ویژه عمل شنوایی است
● اصول فیزیولوژیک در هدایت صدا:
پرده صماخ و استخوانهای گوش داخلی امواج صوتی را از ارتعاشات موجود در هوا به تحریک مکانیکی مایع تبدیل می کنند.
به علت بزرگی نسبی سطح پرده صماخ در مقابل دریچه بیضی و عمل اهرمی استخوانچه ها،امواج تحریک با قدرت بیشتری از گوش خارجی به گوش داخلی منتقل می شوند. دریچه بیضی توسط لیگامان حلقوی احاطه شده و حرکت آزادانه قسمت پهن استخوان رکابی، امواج منتقل شده توسط استخوانچه های سندانی و چکشی را از پرده صماخ دریافت می کند. وجود دریچه گرد در سمت دیگر کانال حلزون گوش امکان حرکت مایع آندولنف با امواج صدا را فراهم می سازد. در صورتیکه پرده صماخ سالم باشد، امواج صوتی ابتدا دریچه بیضی را تحریک نموده و پس از یک تاخیر کوتاه آثار انتهایی موج تحریک به دریچه گرد می رسد.
● برخی نکات بهداشتی در مراقبت از گوشها:
از قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد خودداری نمائید زیرا باعث کم شدن قدرت شنوایی و بروز اختلالاتی در اعضای مختلف بدن می گردد. در صورتیکه گوش برای مدت طولانی در معرض صداهای شدید و مداوم قرار گیرد ممکن است باعث بروز نقص شنوایی گردد. چنانچه در یک محل پر سرو صدا، صدای صحبت کردن معمولی را بتوان شنید، صدا در آن محل چندان شدید نیست ولی اگر به علت سرو صدای زیاد صحبت کردن غیر ممکن باشد در اینصورت شدت صدا به اندازه ای است که ممکنست برای شنوایی زیان آور بوده و باعث بروز اشکالاتی در شنوایی فرد گردد.
با آموزش عمومی می توان سروصداهای غیر ضروری و قابل اجتناب را تقلیل داده و یا در مواردی حذف نمود. این آموزش معمولا" از طریق وسایل ارتباط جمعی انجام گرفته و بوسیله آن مردم از زیان ها و اثرات نا مطلوب سروصدا آگاه می شوند واز بکار بردن وسایل پر سرو صدا اجتناب می نمایند.
بر اساس مطالعات انجام شده در خصوص اثر سروصدا بر بدن انسان، در افراد مورد مطالعه، نارحتی ها و عوارض متعدد گزارش شده که لاغری تدریجی، کم خونی، احساس خستگی، تند شدن تنفس و ضربان قلب، ضعف جنسی، افزایش فشار خون، اختلال در خواب، کند شدن کار دستگاه گوارش، تحریک پذیری و عصبانیت، سردرد، کاهش دقت، ضعف عمومی، سرگیجه، درد معده، اختلالات حافظه، کاهش قدرت شنوایی، تهوع، استفراغ، اختلالات کبدی، تزلزل در راه رفتن و حرکت غیر عادی آرواره ها از آن جمله اند.
هرگونه نقص شنوایی در کودک بایستی هر چه زودتر تشخیص داده شده و جهت درمان آن اقدام گردد. مادران باید در دوران بارداری احتیاطات لازم، بمنظور پیشگیری از ابتلا به بیماریهای عفونی را انجام دهند.
در صورتیکه نوزاد تاسن هشت ماهگی در برابر صدا هیچگونه عکس العملی نشان ندهد می بایست به قوه شنوایی وی مشکوک شد.
نوزادان در موقع گوش درد با برگردانیدن غیر عادی سر خود، کوشش در خاراندن گوش مبتلا، تب شدید، گریه کردن و یا ناشکیبائی نمودن، ناراحتی خود را نشان می دهند. لذا در صورت بروز این عوارض بایستی به گوش درد نوزاد مشکوک و برای معالجه وی به پزشک مراجعه نمود.
اگر طفل تا دو سالگی حرف زدن را شروع نکند نیز ممکن است علت آن ضعف قوه شنوایی باشد. ناراحتی های گوش ممکن است مادرزادی یا در اثر بیماریهای عفونی و یا انتقال عفونت بوسیله لوله اوستاش از دهان و حلق و بینی بوجود آید. مادران همواره باید مراقب بینی و حلق کودکان بوده و چنانچه عفونتی در این مناطق وجود دارد سریعا" جهت درمان آن اقدام نمایند. بسیاری از افراد چنانچه نقایص شنوایی آنها را زود تشخیص داده و تحت درمان قرار دهند، معالجه خواهند شد. عدم تشخیص نقایص شنوایی ممکنست سبب بروز ناراحتی
های عصبی، نقص شخصیت، عدم پیشرفت در تحصیل و یا ناهنجاریهای رفتاری در کودکان گردد.
هیچگاه گوش را با چوب کبریت، خلال دندان، سنجاق سر ویا اشیائی شبیه به آنها پاک ننمائید. همچنین از وارد نمودن صابون زیاد در مجرای گوش خودداری کنید زیرا صابون سبب سخت شدن سرومن گوش شده و بیرون آوردن آن را مشکل می سازد.
هنگام شنا کردن ویا شیر جه رفتن در آب از گوشها محافظت کنید. شیرجه رفتن عمیق در آب باعث وارد آمدن فشار زیاد بر پرده گوش شده و ممکنست باعث بروز ضایعاتی در پرده گوش گردد. در هنگام سرماخوردگی، گوش درد، آسیب پرده گوش و ... بایستی از شنا کردن در آب خودداری نمود.
ار آنجائیکه درمان بیماریهای قارچی گوش بسیار دشوار است لذا هنگام شنا همیشه از لاستیک های محافظ گوش استفاده نمائید.
گوش خارجی را در برابر تغییرات جوی محافظت کنید زیرا ممکنست دچار آفتاب سوختگی ویا سرمازدگی گردد.
کسانی که دچار نقایص شنوایی هستند باید برای معالجه به پزشک متخصص گوش مراجعه نمایند تا با انجام معاینات مربوطه، میزان شنوایی آنان تعیین و مشخص گردد که آیا به عمل جراحی نیاز دارند و یا با سمعک می توان به آنها کمک نمود.
● علائم هشدار دهنده در اختلالات شنوایی
در صورت بروز هریک از موارد زیر باید به نقص شنوایی مشکوک و به پزشک متخصص مراجعه کرد:
▪ اگر فرد صداها را خوب درک نکرده و درخواست تکرار آنها را داشته باشد.
▪ چنانچه در محاورات، فرد مطالب را به جای آنکه از طریق گوش بشنود از طرز حرکت لبهای گوینده درک نماید.
▪ چنانچه در موقع شنیدن صداها سر خود را جلو آورده و طوری قرار دهد که صدا مستقیما" به گوش وارد شود.
در صورتیکه در جاهایی که دارای سروصدای معمولی است مانند رستوران در موقع ظهر، یا سالن انتظار سینما و ... برخی از کلمات و جملات را نشنیده و یا به گوش درد، سردرد و یا سرگیجه دچار گردد.
خرخرشبانه، اشکال در تنفس حین خواب، تنفس دهانی، خواب آلودگی روزانه، تحریک پذیری، کاهش قدرت تمرکز و رکود در موفقیت تحصیلی، شب ادراری و پرخاشگری را از علائم مشکلات تنفسی در اثر بزرگ شدن لوزه ها دانست و گفت: التهاب گوش میانی، سینوزیتها، گلو دردها ، آبسه های لوزه، رماتیسم قلبی، التهاب کلیه، تشنج ناشی از تب و عوارضی دیگر نیز ممکن است در اثر بزرگ شدن لوزه ها در فرد بروز پیدا کند.
دکتر کریمی در ادامه در خصوص التهاب گوش میانی ناشی از بزرگ شدن لوزه ها، گفت: این التهاب می تواند به صورت کاهش شنوایی و گاهی واقات نیز به صورت پارگی پرده گوش بروز کند، ولی معمولا به صورت تجمع مایع در پشت پرده گوش خود را نشان می دهد.
این متخصص گوش، حلق و بینی گفت: در صورت بسته شدن راه تنفس( ناشی از بزرگ شدن لوزه ها) بچه نمی تواند از راه طبیعی که بینی است نفس بکشد و به همین دلیل مجبور است تنفس دهانی داشته باشد.
وی افزود: تنفس دهانی راه غیر طبیعی نفس کشیدن است و به همین خاطر کشش در عضلات ناحیه صورت ایجاد می شود و موجب اختلال در رشد دندان ها و استخوانهای صورت می گردد و به صورت کج رشد کردن دندان، کوچک شدن فک پایین و کوتاه شدن لب بالا خود را نشان می دهد و در این حالت است که نوک بینی به سمت بالا می رود و سوراخهای بینی دیده می شود و بعلاوه بصورت تیرگی هایی زیر چشم نیز ایجاد می شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در خصوص راه های پیشگیری از آسیب و عفونتهای مکرر در لوزه ها، اظهار داشت: برای این پیشگیری همان اقداماتی که برای پیشگیری از سرماخوردگی و گلودرد لازم است را باید انجام داد که رعایت بهداشت فردی در این زمینه بسیار مهم است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر